"VẾT XƯỚC" THÀNH "NGỌC" NÊN "TRẦM" TRONG THƠ PHAN BÁ TRÌNH

                 HS Tư Nghĩa 7982: Các bạn thân mến! Nhân dịp Phan Bá Trình tổ chức ra mắt tập thơ “Vết xước”, chúng tôi xin giới thiệu với các bạn HSTN79-82 để chung vui cùng Trình. Rất mong các bạn gần xa chia sẻ, ủng hộ về mọi mặt với Trình trong lần ra mắt tập thơ đầu này. 

Tôi có thói quen lang thang trên mạng tìm đọc thơ văn của nhiều tác giả, trong những lần ấy bắt gặp weblog “Thiên Ấn – Trà Giang” của người quen cũ “Phan Bá Trình”. Nếu tôi nhớ không lầm thì gặp và tiếp xúc trong công việc với Trình cách đây 20 năm, thời gian vừa đủ độ tuổi người thanh niên trưởng thành. Vài lần trao đổi, tôi có thông tin về Trình, anh đã chuyển công tác và giảng dạy ở Trường Đại học Phạm Văn Đồng, là thạc sĩ toán học, hội viên Hội VHNT Quảng Ngãi. Riêng Trình làm thơ và có những niềm đam mê khác thì sau này chơi thân với nhau, tôi rõ hơn!.

Quê Phan Bá Trình ở La Hà, nơi đây: "La Hà thạch trận" là một trong mười hai danh lam thắng cảnh của Quảng Ngãi được tuần phủ Nguyễn Cư Trinh đã tìm ra vào khoảng giữa thế kỷ XVIII. Có lẽ, chính vùng đất hữu tình này đã hun đúc, ấp ủ và nâng cánh cho hồn thơ của anh. Xuất thân từ một gia đình có truyền thống làm công tác giảng dạy, anh cũng từ một giáo viên, cán bộ quản lý và sau này là giảng viên. Thấm thoát cũng gần ba mươi năm công tác ở ngành giáo dục, ngoài giờ dạy học anh còn là nhà sưu tập cổ vật - đá cảnh, viết thư pháp, chơi cây kiểng… và sáng tác thơ. Những tác phẩm của anh được đăng tải trên một số báo, tạp chí trong và ngoài tỉnh, một số tuyển tập thơ trong nước.

Một buổi sáng cuối hạ, ngồi với vài người bạn thơ tại quán cà phê gần nơi ở của anh, Phan Bá Trình trải lòng mình về bản thảo tập thơ “Vết xước”:  “Nó là kỉ niệm, cảm xúc bất chợt về quê hương, cảnh vật, tình yêu, cuộc sống… là những đứa con tinh thần của mình!”. Thật may mắn cho Trình là bản thảo tập thơ được chuyền tay nhau, và mỗi người bạn làm một việc. Người thì biên tập, người thì viết lời bạt, lời cảm nhận, lời bình; còn nhạc sĩ chọn bài phổ nhạc, nghệ sĩ diễn ngâm cùng tác giả chọn bài thể hiện. Chỉ trong vòng một tuần là Phan Bá Trình có một CD thơ gồm 18 bài trình làng. Bạn bè đùa vui: “Ở Quảng Ngãi, Trình chỉ đứng sau một người và đứng trước nhiều người!?”. Tính Phan Bá Trình là vậy! Không làm thì thôi, đã làm thì làm đến nơi đến chốn, kể cả trong tập thơ anh cũng cẩn trọng, chắt chiu đến từng câu chữ, từng phụ bản, hình ảnh minh họa... sự hoàn thiện, chỉn chu là nét riêng của anh.

Đọc 80 bài thơ trong tập “Vết xước” của Phan Bá Trình, có lẽ mỗi người đều có cảm nhận khác nhau, từ thơ truyền thống: Đường luật, lục bát đến thể thơ mới. Anh có cách thể hiện pha trộn và sáng tạo, sử dụng câu chữ thuần Việt và ngôn ngữ đặc trưng thổ âm xứ Quảng. Ta có thể bắt gặp nhiều từ anh dùng thật mới nhưng không lạ đối với người dân Quảng Ngãi quê tôi như: “vấp, chạm, vắt, vun, vịn, sũng, cõng, vẵng, lơ huơ…” làm câu thơ của anh gần với ngôn ngữ đời thường nhưng cũng không kém phần sang trọng trong thi phẩm. Thơ Trình đi sâu vào nội tâm của người từng trải nghiệm trong cuộc sống, đối với mỗi vấn đề đặt ra, anh đều có cách lý giải của riêng mình. Bài thơ Nghiêng: “Em đổ bóng hao gầy/ Nghiêng góc trời thương nhớ…”, Đợi người: “Một lần vấp sợi tơ vương/ Lòng như ngọn gió đầu truông đợi người…”, Rụng: “Bóng trăng côi rụng đêm qua/ Cạnh bên tôi cứ ngỡ là bóng em…”. Anh chắt lọc tinh khiết từng câu thơ, thể hiện sự cách tân sáng tạo; sự tìm tòi, khám phá, soi rọi từng góc cạnh của các tứ thơ: “hương sen, quỳnh hoa, cánh cò, bờ tre, hồ điệp…”. Khung cảnh đất trời quê hương khiến thi sĩ nao lòng, chột dạ, bâng khuâng qua các bài thơ: Miền Trung thương nhớ, Về Sơn Tây, Chiều qua Thình Thình, Đôi bờ Vệ Giang, Trà Giang,… Một vài nhạc sĩ phổ thành công một số bài thơ của anh, họ đều có chung nhận xét: “Trong thơ của Trình đã có nhạc cảm rồi!”. Anh viết về đấng sinh thành, ơn thầy, nghĩa bạn, tuổi thơ, về người vợ là một giáo viên trung học và các con yêu cũng thật thấm tình, yêu thương sâu sắc. Chút lắng đọng trong mảng thơ tình, Phan Bá Trình viết cho người mình yêu hoặc một bóng hình xa xăm ngày cũ, mơ hồ trong ngày mới đều rất tinh tế: “Bao tháng đợi năm chờ/ bao hẹn hò thương nhớ…” (Người dưng), “Tình em giọt nắng cuối đông/ Lênh đênh sóng mắt giữa dòng thực hư…” (Giọt tình), “Ta về nhặt tiếng em cười/ Rơi trong kí ức một thời hoa niên…” (Vấp lời hẹn cũ), “Em rưng rưng chuyện cũ/ Ta mắt nhàu buồn xưa…” (Tình ơi!).

Cuộc đời như dòng sông, nó cũng thay đổi theo tháng ngày, bên bồi bên lở, buồn vui đan xen nhau nhưng cuộc sống đang ở phía trước, nó là thử thách để mỗi người chúng ta tự vượt qua. Tôi tin rằng thơ Phan Bá Trình cũng vậy, sẽ vượt qua không gian và thời gian, trong vùng đất có nhiều người sáng tác thơ này. Trong bài “Vết xước” Trình chia sẻ: Ai đó “lỡ trượt bên đời nỗi nhớ” thì còn cầm trên tay “vết xước cuộc tình”,  nếu “vết xước lòng trai thành ngọc” hoặc “làm thân dó khóc” thì nỗi đau ấy “tích tụ nên trầm”, cuối cùng là đích đến “thiên thai một cõi bên trời”, âu cũng là quy luật của tạo hóa!.

 “Vết xước” là một trong những bài thơ hay của Phan Bá Trình, nó là đề tựa cho tập thơ “Vết xước” của anh. 

Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

                                                                                      

       Tháng 7/2012

                                                                                             HỒ NGHĨA PHƯƠNG  

Thư mời này xin được gởi đến tất cả các bạn HS Tư Nghĩa 79-82,
mong các bạn thu xếp thời gian dự khán chung vui cùng bạn Phan Bá Trình trong ngày ra mắt 11-11-2012